Balıkesir'in merkezinde bulunan Zağnos Paşa Camisi, şehrin en büyük ve tarihi camilerinden biridir. Fatih Sultan Mehmet'in vezirlerinden Zağnos Mehmed Paşa tarafından 1461 yılında yaptırılmıştır. Bu tarihi yapı, Balıkesir'in simgelerinden biri haline gelmiştir ve birçok önemli olaya ev sahipliği yapmıştır.
Caminin Konumu ve Tarihi
Zağnos Paşa Camisi, Balıkesir'in merkezi çarşı içerisinde yer almaktadır. Cami, türbe ve hamamdan oluşan bir külliye olarak inşa edilmiştir. Ancak günümüze sadece hamamı ve camisi ulaşabilmiştir. 1897 yılında meydana gelen bir depremde cami ve türbe büyük zarar görmüş, ancak 1908'de Balıkesir Mutasarrıfı Ömer Ali Bey tarafından yeniden inşa edilmiştir.
Zağnos Paşa Camisi'nin en dikkat çeken özelliği, Balıkesir'in en büyük camisi olmasıdır. Kare planlı olan cami, düzgün yontma taş ve kesme taş malzemelerden inşa edilmiştir. Merkezi kubbe etrafında dört adet köşe kubbesi ve aralarında yarım daire tonozlar bulunmaktadır. Caminin içine kuzey, doğu ve batıdaki çift kanatlı ahşap kapılardan girilirken, üç yanda da kapıların önünde sundurmalar bulunmaktadır.
Caminin Özellikleri
Caminin ahşap kadınlar mahfili kuzey koridoru boyunca uzanmaktadır ve bu mahfil ahşap yivli altı sütuna oturur. Mihrap, son dönem Türk sanatının güzel örneklerinden biridir. Caminin minaresi ise kuzeybatı köşesinde yer almaktadır ve barok üslupta kesme taştan yapılmıştır.
Caminin avlusunda türbe, hazire ve şadırvan da bulunmaktadır. Şadırvanlardan biri kuzeyde, diğeri batıda olmak üzere iki tane bulunmaktadır. Kuzeydeki şadırvan, on iki köşelidir ve içi Paşa Hamamı'ndan gelen su ile doludur. Diğer şadırvan ise caminin ikinci kez yapımında inşa edilmiştir.
Caminin avlusunda ayrıca güneş saati de bulunmaktadır. Kısa ve kalın bir sütunun üzerine oturtulan bir tablada saat dilimleri işaretlenmiş ve ortasında demir bir çubuk bulunmaktadır.
Caminin Önemi
Zağnos Paşa Camisi, sadece mimari güzelliği ile değil, tarihi olaylara da ev sahipliği yapmış bir yapıdır. Cami, 07 Şubat 1923 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk tarafından ziyaret edilmiş ve burada ünlü bir konuşma yapmıştır. Ayrıca, Milli şairimiz Mehmet Akif Ersoy da Kurtuluş Savaşı döneminde bu camide bir hutbe vererek vatansever duyguları canlandırmıştır.
Zağnos Paşa Camisi'nin tarihi ve mimari önemi, Balıkesir'in kültürel mirasının ayrılmaz bir parçasıdır. Bu cami, geçmişten günümüze ulaşan bir tarihi hazinedir ve ziyaretçilere hem tarihî bir yolculuk hem de estetik bir deneyim sunar.
Kaynak: kulturportali, Balıkesir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Görsel: Sabah, Netfotograf, Balıkesir İl Kültür ve Turizm Bakanlığı, Mazideki Balıkesir