Tuvalet eğitiminde “ceza” değil “anlayış” gerekir

Tuvalet eğitiminin hem anne babalar hem de çocuğun kendisi için önemli bir eşik olduğunu belirten Medicana Çamlıca Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı, Uzm. Dr. Fatma Çelik, “Bu süreçte en önemli nokta sabırlı olmaktır. Çocuklara tuvalet eğitiminde ceza uygulaması yanlış bir tavırdır. Tuvalet eğitimi için gerçek anlamıyla en uygun zaman çocuğun istediği zamandır. Çocuğumuzun tuvaletini kontrol etmesi için ihtiyaç duyduğu bölgenin sinir dokusu her çocukta farklı dönemlerde gelişir. Çocuğumuzun hazır görünmesi eğitimin kusursuz ilerleyeceği anlamına gelmez. İlk denemede olmayabilir, çocuğumuz istemeyebilir ya da korkabilir. O zaman gündemde böyle bir konu yokmuş gibi beklemek ve tekrar başlamanız önerilir. Olmuyorsa tekrar bekleyip yeniden başlamanız gerekir. Tuvalet eğitimi çocukların belirli bir yaşa eriştiklerinde vücutlarını kontrol edecek duruma gelmeleriyle oldukça kolaylaşır” dedi.

Çocuğun tuvalet eğitimine hazır olduğunu gösteren ipuçları

Çocuğunuzu eğitime duygusal olarak hazır olmasının da büyük önem taşıdığını belirten Uzm. Dr. Fatma Çelik, “Eğer direniyorsa, onu zorlamayın. Sadece biraz daha zamana ihtiyacı olabilir. Zorlayıcı bir tuvalet eğitimi, çocuğunuzun kendini kötü hissetmesine yol açar, kalıcı problemlere, kabızlığa yol açabilir. Ev taşıma, kardeş doğumu, ailede ölüm, ayrılık gibi stresli dönemler denemeye başlamak için uygun zamanlar değildir” dedi ve eğitim için çocuğunuzun hazır olduğuna dair işaretleri şöyle sıraladı: “Çocuğumuzun bezi gün içerisinde en az iki saat boyunca kuru kalıyorsa, öğle uykularında bezi kuru kalıyorsa, tuvalet ihtiyacını çeşitli hareketlerle ve/veya sözlerle ifade ediyorsa, artık uykusunda kaka yapmıyorsa, kakasını yaparken yüz ifadesi değişiyor ve saklanmaya çalışıyorsa, basit talimatlarınıza uyuyor, banyoya gidebiliyor ve soyunabiliyorsa, bezi kirlenince rahatsızlık hissediyorsa, tuvaleti kullanmak istiyorsa eğitim için sürece başlayabilirsiniz.”

Tuvalet eğitimini nasıl vereceğiz

Eğitimin nasıl verilmesine dair de tavsiyelerde bulunan Fatma Çelik, “Hangi kelimeleri kullanacağınıza karar verin. Ailede kullanılan, çocuğun da söyleyebileceği basit kelimeler seçin. Çocukla ortak bir dilde konuşmanız önemlidir. Çocuğun hazır olduğunu fark edince, bir lazımlık alın. (Ayakları yere değdiği için genellikle lazımlıkta daha rahat ederler) Lazımlığı banyoya yerleştirin. 1-2 saatte bir banyoya gidin. Sabah kalktığında, yemeklerden sonra ve tuvaleti geldiğine dair belirtileri fark ettiğinizde, lazımlığa oturması için teşvik edin. Birkaç dakika beklemesini sağlayın, sonuç yoksa ısrar etmeyin. Bazı çocuklar başlangıçta, çişlerini lazımlığa yapar ancak kaka için bezlerini kullanmaya devam ederler. Her başarıda onu övün, memnuniyetinizi bir gülücük veya sarılma bazen de küçük bir ödülle gösterin. Unutmayın, takdir edilen davranışlar yinelenir. Arada olabilecek kazaları hoş görün. Başarısızlıkta asla cezalandırmayın. Bu sadece, işi zorlaştırır ve çocuğu üzer. Belki, çocuğunuz henüz hazır değildir, biraz daha sabretmelisiniz” şeklinde konuştu.

Yardımcı olacak ipuçları

Son olarak diğer yardımcı olacak ipuçlarını da aktaran Çelik, “Tuvalete alışma ile ilgili kitaplar okuyun. Lazımlıkta otururken yanında olun, sohbet edin. Anne, baba veya büyük kardeşlerin tuvaleti nasıl kullandıklarını göstermesi yararlı olur. Kızlara, idrar yolu enfeksiyonlarından korumak için, temizliği önden arkaya yapması öğretilmelidir. Her tuvalet sonrası elleri yıkaması öğretilmelidir” dedi.