Dünya tohum ticaretinde 11’inci, fidanda 8’inci sıradayız

Her yıl Antalya'da düzenlenen Growtech etkinliği, dünya tarım sektörünü bir araya getirerek, Türk tohum üreticilerinin uluslararası alandaki yeni başarı öykülerini ve AR-GE destekleriyle sağladıkları verimlilik ve ihracat hedeflerini kutlamaktadır. Türk tohumculuk sektörü, çeşitlilikteki artışla beraber tohum üretim miktarlarını hızla artırarak uluslararası arenada dikkat çekici başarılar elde etmektedir. 2022 yılında ulaşılan 609 milyon dolarlık dış ticaret hacmi, sektörün uluslararası pazardaki etkinliğini göstermektedir. Aynı yıl içerisinde ihracatın ithalatı karşılama oranının %173'e yükseltilmesi, Türk tohumculuğunun büyük bir ilerleme kaydettiğinin bir kanıtıdır. Growtech etkinliği, Türk tohum üreticilerinin uluslararası alanda elde ettikleri bu büyüme ve başarı hikayelerini desteklemektedir.

HEM ÇEŞİT SAYISI, HEM DE İHRACAT ARTTI

Türkiye Tohumcular Birliği'ne bağlı alt birliklerle birlikte üye sayılarının 73 bin 466’ya ulaştığını kaydeden Başkan Savaş Akcan, ülkemizde tescil ettirilen ve üretim izni alınan çeşit sayısının arttığını, Ocak 2023 itibarıyla tarla bitkilerinde 5 bin 300, sebzelerde 7 bin 378, meyve ve asmada bin 822 çeşit olmak üzere, toplam 14 bin 500 tescilli çeşit sayısına yükseldiğini söyledi.

Çeşit sayısındaki artışa paralel olarak tohumluk üretim miktarlarının da hızla yükseldiğine dikkat çeken Akcan, “2022 yıl sonu itibarıyla 1.361.336 ton sertifikalı tohumluk, 137.1 milyon adet meyve fidanı, 2 milyon adet asma fidanı, 91 milyon adet çilek fidesi, tahminen 6 milyar adet sebze fidesi ve 2 milyar adet süs bitkisi üretilmiştir. Üretim miktarlarındaki bu olumlu gelişmeler ticarete de yansımış ve 2022 yılında 609 milyon dolarlık bir dış ticaret hacmi oluşmuştur. İthalat ile ihracat arasındaki denge hızla ihracat lehine gelişmeye başlamış ve 2018 yılında sektör ilk defa ithalattan daha fazla ihracat yapmış ve bu oran %108 olmuştur. 2022 yılında ise ihracatın ithalatı karşılama oranı %173 olmuştur. 2018 yılında sektör ilk defa ithalattan daha fazla ihracat yapmış ve bu oran %108 olmuş, 2022 yılında ise %173’e yükselmiştir” diye konuştu.

Gelişen teknoloji ve bilimsel çalışmalar ışığında tarımda ve tohumculuk sektöründe verimlilik ve sürdürülebilirlik kavramlarının öne çıktığını kaydeden Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB) Yönetim Kurulu Başkanı Savaş Akcan sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu kapsamda en önemli konu bitki ıslahı çalışmaları, tohum bilimi ve tohum teknolojileri alanında yapılan araştırmalar ile çeşit geliştirme çalışmalarıdır. Bu anlamda ihtiyaç ise; yüksek verimli, kaliteli, stres şartlarına, hastalık ve zararlılara dayanıklı, tüketim tercihlerine uygun çeşitlerdir. Ancak bu çalışma, önemli olduğu kadar da zor, büyük yatırım gerektiren ve uzun zaman alan bir faaliyettir. Bu nedenle öncelikle çeşit geliştirme çalışmaları olmak üzere tohum bilimi ve tohum teknolojileri alanındaki AR-GE faaliyetleri desteklenmelidir”

DÜNYA TOHUM TİCARETİNDE 11’İNCİ, FİDANDA 8’İNCİ SIRADAYIZ

Tohumun, artan dünya nüfusunun besin ihtiyacının karşılanması için bitkisel üretimde verim ve kalitede temel girdilerden ve gıda zincirinin önemli halkalarından biri olmasından dolayı, ticari olmaktan daha da öte stratejik bir önem kazandığını hatırlatan Akcan, sözlerini şöyle sürdürdü: “Tohumculuk sektörü, gerek dünya ölçeğinde gerek ülkemizde gelişmesini sürdürmek zorundadır. Bu gelişimi sağlayacak önemli faktörlerin başında, küresel anlamda gelişme eğilimini dikkate almak suretiyle, ülkelerin kendi şartlarına uyan millî politikalarının belirlenmesi gelmektedir. Ülkemizin tohumculuk politikaları da bu yönde ilerletilerek gerek kamu gerek özel sektör bağlamında belirlenen hedefler doğrultusunda hazırlanmaktadır. Sektördeki bu olumlu ivmenin, kamunun da büyük desteği ve pozitif ayırımcılığı ile birlikte daha da artması, sektörün kendi çeşit ve markalarını üretebilmesi için gerekli olan insan kaynağı, altyapı ve finans gücünü arttırabilecek tedbirlerin belli bir program dâhilinde ele alınması beklenmektedir. Şu anda Türkiye, dünya tohum ticaretinde 11. Sırada, fidanda 8. sırada yer almaktadır. Sektör olarak önümüzdeki yıllarda daha da üst sıralara çıkmayı hedefliyoruz’

1 MİLYAR DOLARLIK TİCARET HEDEFİNE ÇOK YAKLAŞTI

Türkiye’nin pek çok türün gen merkezi olması nedeniyle oldukça zengin bir biyo çeşitliliğe ve genetik altyapıya sahip olduğunu belirten Savaş Akcan, doğal ve kültürel varlıklar açısından eşsiz bir coğrafya ve zenginliğe sahip olan Türkiye’de, 12 bin civarında bitki türü bulunduğunu ve bunun yaklaşık % 32’sinin endemik olduğunu dile getirdi.

1970’li yılların sonunda yaklaşık 1 milyar ABD doları civarında olan uluslararası tohumluk ticareti, 1980’li yılların ortasından itibaren hızla artmaya başladığı bilgisini de veren Akcan, “2012 yılı itibarıyla uluslararası toplam tohumluk ticareti yaklaşık 10,5 milyar ABD dolarına ulaşmıştır. Bu artış trendi günümüzde hâlen aynı hızda devam etmekte olup, uluslararası tohumluk ticaretinin en önemli iki ayağı AB ülkeleri ve ABD’dir. Bugün itibarıyla dünya toplam tohumluk üretim değeri, yaklaşık 50 milyar dolar olarak tahmin edilmektedir. Bu değerlendirmede ilk sıralarda ABD (12 milyar $), Çin (10 milyar $ ), Fransa (2,8 milyar $), Brezilya (2,1 milyar $) ve Kanada (2 milyar $) yer almaktadır. Ülkemiz ise 0,75 milyar $ ile bu sıralamada 11. sırada yer almaktadır” diye konuştu.