Dilan Polat'ın açıkladığı kelebek hastalığı nedir ve belirtileri neler?

Lupus Hastalığı (Kelebek Hastalığı) Nedir?

Lupus, bilimsel adıyla Sistemik Lupus Eritematozus (SLE), bir otoimmün hastalıktır. Otoimmün hastalıklar, bağışıklık sisteminin kendi hücrelerine saldırarak hastalıklara yol açtığı durumlardır. Lupus, cilt, eklem, böbrek, kalp zarı ve akciğer zarı gibi birçok organ ve dokuda iltihaplanmaya sebep olabilir. Hastalığın adı Latincede "kurt" anlamına gelen "lupus" kelimesinden gelir. Bu isimlendirme, ciltte oluşturduğu tahrip edici yaralar nedeniyle verilmiştir. 1872 yılında Kaposi, lupus hastalığının sadece ciltle sınırlı olmadığını, vücudun farklı organlarına da zarar verebileceğini belirtmiştir.

Lupus Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Lupus hastalığının belirtileri genellikle kişiden kişiye değişiklik gösterir. Ancak en yaygın belirtiler şunlardır:

• Yorgunluk, ateş, kilo kaybı
• Eklem şişmesi ve ağrısı
• Ciltte, özellikle yüzde kelebeği andıran kırmızı döküntüler
• Saç dökülmesi, ağız ve burun içinde yaralar
• Raynaud belirtisi: Soğukta el veya ayakta ortaya çıkan renk değişiklikleri (beyazlaşma, morarma ardından kızarma)

  

Lupus Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir ve Tedavi Edilir?

Lupus tanısı, AntiNükleer antikor (ANA) testi ile başlar. Eğer bu test pozitif çıkarsa, daha sonra anti-dsDNA ve anti-ENA testleri yapılır. Ancak ANA testinin pozitif olması yalnızca lupus için değil, diğer bazı hastalıklar için de geçerlidir. Dolayısıyla kesin tanı için bu test yeterli değildir. Lupusun tedavisinde alevlenme dönemlerinde kortizon dışı antiromatizmal ilaçlar, sıtma ilaçları ve immunsupresif ilaçlar kullanılır. Kortikosteroidler tedavide sıkça başvurulan ilaçlardan biridir. Bu tedaviler sayesinde, daha önce ölümcül olabilecek lupus hastalığı kontrol altında tutulabilmektedir. Ancak lupus, tamamen ortadan kaldırılabilecek bir hastalık değildir.

Ayrıca SLE’li hastaların yaklaşık %90’ında ilk yakınma eklem iltihabı (artritis) veya eklem ağrısıdır (artralji). Lupus’a bağlı eklem iltihabı çoğunlukla eklemlerde kalıcı hasar ya da şekil bozukluğuna neden olmaz. Deri, saç ve vücudun ıslak yüzeylerinde (mukoza) görülen bozukluklar SLE’nin ikinci en sık görülen belirtileridir (Hastaların %85’inde). SLE’de birçok değişik tipte deri belirtileri görülebilir. Her iki yanak ve burun köprüsünü kaplayan, burun ve dudak arası oluklarda görülmeyen, karşıdan bakınca gövdesi burun olan bir kelebekmiş gibi görünen kırmızımsı döküntü (malar döküntü) olabilir. Ayrıca kurdeşen, sivilce, çıban benzeri yaralar, harita tarzı görünüm, cilt altı yağ dokusu iltihabı(inflamasyon'u), saç dökülmesi gibi diğer deri belirtileri de görülebilir. Bazen ağız ya da burun içinde zaman zaman acı verebilen yaralar çıkabilir. Raynaud belirtisi görülebilir (“reyno” okunur, soğukta el veya ayakta ortaya çıkan beyazlaşma, morarma ardında kızarma anlamına gelir). SLE TANISI VE TEDAVİSİ Eklem ağrıları ile birlikte vücudun birden fazla sistemini etkileyen hastalığı olan kişilerde SLE’den şüphelenilmelidir. Tanı için ilk önce AntiNükleer antikor (ANA) testi yapılmalı ve pozitif çıkan bu test sonrasında anti-dsDNA ve anti-ENA testleri gerçekleştirilmelidir. Tanı bu testlerin sonuçlarına göre verilmelidir. ANA'nın (antinükleer antikor) pozitif çıkma durumu, sadece SLE hastalarında görülen bir durum değildir. Bu pozitiflik SLE düşündürmesine karşın nihai tanı için yeterli değildir. Aynı aileden anti-DNA adı verilen bir tahlil ise daha çok Lupus’a özgüdür. Hastaların yaklaşık üçte ikisinde bulunur. SLE iyileşme ve alevlenme dönemleriyle seyreden bir hastalıktır. Alevlenme dönemlerinde kortizon dışı antiromatizmal ilaçlar, sıtma ilaçları, kortizon ve immunsupresif (bağışıklı sistemini baskılayıcı) ilaçlar kullanılabilir.tedavide en çok kullanılan ilaç kortikosteroidlerdir. Kortizonun kullanılmaya başlanmasından önce ölümcül olabilen bu hastalıkta bağışıklık sistemini düzenleyen tedaviler sayesinde hastalık kontrol altında tutulabilmektedir. Sistemik tam olarak ortadan kaldırılabilen bir hastalık değildir.