Çok para kazanma vaadiyle, daha çok para kaybettiren iş teklifleri! 100 yıllık dolandırıcılık yöntemi "PONZİ"

Kullandığımız telefonlara whatsapp üzerinden veya sosyal medya hesaplarımıza "yüksek kazançlı" iş teklifi mesajı gelmeyen yoktur. Özellikle son dönemde yurt dışı numaralardan, "Trendyol - Amazon - Netflix " gibi şirketlerin alım - satım - pazarlama müdürü veya departmanında çalışıyorum diye başlayan mesajlar.. Peki bu atılan mesajlar ne denli doğru? Kolay işler yaparak çok para kazanmak mümkün mü? Tahmin edeceğiniz gibi bu gibi mesajların %99.99'u sizi kandırmak ve cebinizdeki üç, beş kuruşu almak için hazırlanan tezgahlardır. Siteme giriş yaptığınızda ufak tutarlarda, para kazansanız bile ucu açık, "dipsiz bir kuyu" olduğundan sonunda kaybeden kesinlikle siz olursunuz.. Sizin için 100 yıllık bu dolandırıcılık "ponzi sistemi" yöntemini araştırdık...

Ponzi Şeması Nedir, Nasıl Çalışır?

Ponzi şeması, yüksek kar vaadiyle yatırımcıları çekmeyi amaçlayan ve yeni yatırımcıların paralarıyla öncekilerin ödendiği bir dolandırıcılık yöntemidir. Bu tür bir dolandırıcılık, ilk bakışta yatırımcılara düşük riskle yüksek getiri vaadinde bulunarak başlar. Ponzi şeması, sonradan gelen yatırımcıların paraları ile öncekilerin kazanç elde etmesine dayanır. Bu, temelde bir piramit şemasının bir türüdür.

Ponzi Şemasını Anlamak

Ponzi şemasında, yatırımcılara düşük riskle veya hiç risk almadan büyük bir kar vaadi yapılır. Şema içerisinde yer alan şirketler, genellikle yeni müşterileri çekmek için büyük çaba sarf ederler. Yeni yatırımların getirisi, önceki yatırımcılara meşru bir faaliyet sonucu elde edilen kâr olarak gösterilir. Ponzi şeması, sürekli olarak yeni yatırım akışına dayanarak eski yatırımcılara kar sağlamaya çalışır. Ancak bu akış durduğunda, şema çöker.

Ponzi Şemasının Kökenleri

"Ponzi Şeması" terimi, 1920 yılında Charles Ponzi adlı bir dolandırıcıdan sonra türetilmiştir. Ancak, bu tür dolandırıcılığın ilk kaydedilen örnekleri 1800'lerin ortalarından sonlarına kadar uzanır ve Almanya'da Adele Spitzeder tarafından yönetilmiştir. Aslında, Ponzi Şeması olarak bilinen yöntemler, Charles Dickens tarafından 1844'te yayınlanan "Martin Chuzzlewit" ve 1857'de yazılan "Little Dorrit" adlı iki ayrı romanda tanımlanmıştır.

Charles Ponzi'nin 1919'daki orijinal planı, ABD Posta Servisi'ne odaklanmıştı. O dönemde posta servisi, göndericiye posta ücretini önceden satın almasına ve bunu yazışmalarına dahil etmesine izin veren uluslararası yanıt kuponları geliştirmişti. Ponzi, bu sistemde başarı elde etti ve yatırımcıları cezbetmeyi başardı. Ancak, parayı gerçek yatırıma dönüştürmek yerine, yatırımcılara kar elde ettiklerini söyledi. Plan, 1920 yılı Ağustos ayında Boston Post gazetesinin Menkul Kıymetler Borsası Şirketi'ni araştırmaya başlamasıyla sona erdi. Ponzi, 12 Ağustos 1920'de federal yetkililer tarafından tutuklandı ve bir dizi posta dolandırıcılığı suçlamasıyla yargılandı.

Ponzi Şeması Kırmızı Bayraklar

Ponzi şeması kavramı 1920'de sona ermedi. Teknoloji değiştikçe, Ponzi şemaları da değişti. 2008 yılında Bernard Madoff, ticaret raporlarını tahrif ederek müşterinin olmayan yatırımlardan kar elde ettiğini gösteren bir Ponzi şeması yürüttü. Madoff, 14 Nisan 2021'de hapishanede öldü.

Ponzi şeması, kullanılan teknolojiye bağlı olarak değişse de genellikle benzer özelliklere sahiptir:

1. Az riskle yüksek getiri garantisi
2. Piyasa koşullarından bağımsız olarak tutarlı bir getiri akışı
3. Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’na (SEC) kaydedilmemiş yatırımlar
4. Gizli veya açıklanamayacak kadar karmaşık olarak tanımlanan yatırım stratejileri
5. Müşterilerin yatırımları için resmi belgeleri görmelerine izin verilmez
6. Müşteriler paralarını çekmekte güçlük çekerler.