Acı rapor: Depremde mezar olan iki bina, kaçak ve ruhsatsız çıktı!

Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturma kapsamında, "Deprem Soruşturma Bürosu"nda görevli bir cumhuriyet başsavcı vekili ve üç savcı tarafından incelemeler sürdürülüyor.

Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Bölümü tarafından oluşturulan bilirkişi heyetinin hazırladığı raporun yanı sıra İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüğü tarafından görevlendirilen 6 kişilik bilirkişi ekibi tarafından yapılan incelemeler sonucunda da kapsamlı bir rapor tamamlandı.

Depremler sonucu 99 kişinin hayatını kaybettiği Hisami Apartmanı'yla ilgili hazırlanan raporda, binanın 1990'lı yıllarda ruhsatsız ve kaçak olarak inşa edildiği belirtildi. Rapor, binanın belediye arşiv dosyasının mevcut olmadığını, dolayısıyla ruhsat, proje ve diğer dokümantasyonun bulunmadığını ortaya koydu.

Ayrıca binanın 1975 deprem yönetmeliği standartlarında dahi gereken beton kalitesini sağlayamadığı, betonarme imalatlarının gerekli standartlara uymadığı ve yapı kullanım izin belgesinin de bulunmadığı vurgulandı.

Tüm bu tespitler, Hisami Apartmanı'nın kaçak ve düzensiz bir şekilde inşa edildiğini ve depremde çökmesinin ardındaki nedenlerden bazılarını açıkça gözler önüne sermektedir. Bu olay, kaçak inşaatların ve ruhsatsız binaların ne kadar ciddi sonuçlar doğurabileceğini bir kez daha gösteriyor.

Denetimsiz şekilde kolonlara mantolama yapıldığı tespit edildi.

Raporun sonuç kısmında şunlar yer aldı:

"Hisami Apartmanı’nın ruhsatsız ve projesiz inşa edilmesi, malzeme özelliklerindeki yetersizlikler, uygulama ve işçilik hataları, binanın denetimsiz olarak yapılmış olması ve kontrolsüz şekilde kolonlarda mantolama yapılarak taşıyıcı sisteme müdahale yapılması nedeniyle yıkılmış olduğu görüşünü varılmıştır. Binanın projesiz, ruhsatsız ve denetimsiz yapılması nedeniyle inşaata izin veren arsa sahibi ve inşaatı yapan bina müteahhidi ile bina müteahhidinin işi bıraktıktan sonra işi tamamlayanların, binanın bazı kolanlarına projesiz, ruhsatsız ve denetimsiz bir şekilde mantolama yapılarak taşıyıcı sisteme müdahale edenlerin, binanın projesiz, ruhsatsız ve denetimsiz olarak yapılmasına müsaade eden gerekli yasal işlemleri yapmayan ilgili belediye ve varsa diğer kurum yetkililerinin sorumlu olduğu görüş ve kanaatlerine ulaşılmıştır."

Heyet, merkez Bağlar ilçesindeki Şeyh Şamil Mahallesi’ndeki Dündar Apartmanı’na ilişkin de incelemelerini tamamladı.

Deprem sonrası alanda yapılan çalışmalar, yapıdan alınan numunelerin laboratuvar sonuçları, söz konusu yapının arşiv kayıtları ile projelerin incelenmesi sonucu hazırlanan kapsamlı rapor, soruşturma dosyasına eklendi.

Depremlerde çökme sonucu 38 kişinin hayatını kaybettiği Dündar Apartmanı ile ilgili hazırlanan raporda, binanın 1992-1999 yılları arasında kaçak olarak yapıldığı bildirildi.

Yapının belediye arşiv dosyasının bulunmadığı belirtilen raporda, dolayısıyla yapı ruhsatı, ruhsat ekleri, mimari, statik betonarme ve tesisat projelerinin olmadığı kaydedildi.

Binanın 1975 deprem yönetmeliğinde tanımlanan en düşük beton sınıfı dikkate alındığında dahi beton karot numunelerinin söz konusu sınıfı sağlamadığı, betonarme imalatlarının TS500 ile 1975 deprem yönetmeliğindeki konstrüktif koşullara uygun olarak yapılmadığı, zemin katında kolon kesmeye yönelik bulguya rastlanılmadığı ifade edilen raporda, binanın yapı kullanım izin belgesinin bulunmadığı kaydedildi.

Bina 2 kez yangından etkilenmiş

Raporda, binanın 2013 ve 2014’te 2 kez yangın geçirdiği ve binanın yangından etkilenip etkilenmediği araştırılmadan kullanılmaya devam edildiğinin belirlendiği ifade edildi.

Raporun sonuç kısmında şunlar yer aldı:

"Dündar Apartmanı’nın ruhsatsız, projesiz ve kaçak olarak inşa edilmesi, malzeme özelliklerindeki yetersizlikler, uygulama ve işçilik hataları, binanın denetimsiz olarak yapılmış olması nedeniyle yıkılmış olduğu görüşüne varılmıştır. Binanın projesiz, ruhsatsız ve denetimsiz yapılması nedeniyle inşaata izin veren arsa sahibi ve inşaatı yapan bina müteahhidinin, binanın projesiz, ruhsatsız ve denetimsiz olarak yapılmasına, kullanılmasına müsaade eden ve gerekli yasal işlemleri yapmayan ilgili belediye ve varsa diğer kurum yetkililerinin sorumlu olduğu görüş ve kanaatlerine ulaşılmıştır."